3 Belgen Ad Petersen Annet van de Elzen Arnoud de Blauw Beelden Biezen Birgitt van Bracht De Muzen De Verbeelding Eindexamenwerk St.Joost Engels design Fotografica Frans Kerkhoff Franse schilderkunst Gaby Bovelander Henk Klok Herman Gordijn Het sublieme gemis Jan Fabre Jan Hoet Jan Hoet 2 Jan Hoet 3 Jean-Michel Alberola Jean-Pierre Caumiant Jeroen Bechtold Jeroen Doorenweerd Johan Clarysse Jon Marten Kees Mol KunstRAI 1993 Leon Adriaans Lotti van der Gaag MUHKA Marcel Maeyer Martien de Visser Middelheim Miquel Barcelo Mireille van 't Hoff Miriam Slaats NBKS 1 NBKS 2 Open Ateliers Pieter Ouborg Rick Koren Right of Speech Robert Wilson Rosemarie Trockel Signmar Polke Textielmuseum Thijs van Kimmenade Tine van de Weyer en Bert Poulisse USA Today Vormen van sculptuur Vrij Spel Willem Pak Fo Tjon Wim Claessen Wim Schuetz Witte de With Wolfgang Laib Wolfslaar Yvon Ne Zoersel
|
Er zit een vrouwengestalte midden in het fotobeeld, gehurkt,
wijdbeens en naakt. Het voorover gebogen hoofd laat de haren als
een sluier over het lichaam vallen, de rest wordt halvelings aan
het oog onttrokken door manipulatie met het licht en afdruk op
lichtgevoelig papier. Het detail is dan niet meer belangrijk. De
figuur is inderdaad een vrouw, maar ook dat is in dit geval geen
hoofdzaak. We kijken niet in de eerste plaats naar een identiteit,
maar naar een vorm, neergezet in een lege ruimte. Anet van de Elzen
maakt de gestalte van de gefotografeersde figuur tot een ding, tot
een abstract beeld. De "verdinging" van de mensfiguur wordt
versterkt door frontaal te fotograferen zodat de symmetrie van het
lijf wordt benadrukt en bij symmetrie kun je geen gezicht
gebruiken. Een gezicht is nooit symmetrisch; symmetrie is
voorbehouden aan een vorm of een machinaal gemaaakt ding. Door het
persoonlijke op te heffen en het lichaam als ding te benoemen,
verandert Van de Elzen het subject, dat de mens in wezen is, in een
object.
Zo kijk je ook naar een in elkaar gedoken, gehurkte vrouw, met de
rug naar de kijker toegekeerd. De gestalte keert zich af, daalt in
zich zelf af en is gesloten. Het is letterlijk een sculptuur op de
grond geworden. En daar zit een groot verschil met de foto's van
Mirjam de Zeeuw, een belangrijk kunstenares die de vrouw tot
expliciet onderwerp van haar werk heeft gemaakt. Op haar foto's
maakt zij hevige, existentiele gevoelens zichtbaar in de persoon
van de vrouw. Die foto's zijn uitgesproken subjectief en
aangrijpend en hoe zeer sommige foto's van Van de Elzen daar ook op
lijken, aangrijpend zijn ze nou net niet. De vrouw is een object
geworden. Een zekere subjectiviteit is er in het technische aanzien
van de foto`s. Tijdens het ontwikkelen en afdrukken heeft zij het
beeld gemanipuleerd waarvan een nevel het resultaat is.
Als je tot slot de foto herziet die je het eerst zag bij
binnenkomst, kijk je ineens heel anders. Want wat zich liet aanzien
als een toevallige opname van een bruid naast een bewonderende
bruidegom en temidden van feestvierders, blijkt de opname te zijn
van een beeld. Centraal op de foto, uitgelicht en afstekend tegen
alles eromheen wat schemerig blijft.
Annet van de Elzen in De Verschijning in Tilburg,
Lanciersstraat 4, tot 20 december
|