3 Belgen
Ad Petersen
Annet van de Elzen
Arnoud de Blauw
Beelden
Biezen
Birgitt van Bracht
De Muzen
De Verbeelding
Eindexamenwerk St.Joost
Engels design
Fotografica
Frans Kerkhoff
Franse schilderkunst
Gaby Bovelander
Henk Klok
Herman Gordijn
Het sublieme gemis
Jan Fabre
Jan Hoet
Jan Hoet 2
Jan Hoet 3
Jean-Michel Alberola
Jean-Pierre Caumiant
Jeroen Bechtold
Jeroen Doorenweerd
Johan Clarysse
Jon Marten
Kees Mol
KunstRAI 1993
Leon Adriaans
Lotti van der Gaag
MUHKA
Marcel Maeyer
Martien de Visser
Middelheim
Miquel Barcelo
Mireille van 't Hoff
Miriam Slaats
NBKS 1
NBKS 2
Open Ateliers
Pieter Ouborg
Rick Koren
Right of Speech
Robert Wilson
Rosemarie Trockel
Signmar Polke
Textielmuseum
Thijs van Kimmenade
Tine van de Weyer en Bert Poulisse
USA Today
Vormen van sculptuur
Vrij Spel
Willem Pak Fo Tjon
Wim Claessen
Wim Schuetz
Witte de With
Wolfgang Laib
Wolfslaar
Yvon Ne
Zoersel
|
De Tuin van Jeroen Doorenweerd in De Pont, mei - oktober 1993
Beeldend kunstenaar Jeroen Doorenweerd (Terneuzen, 1962) heeft het stuk
grond dat grenst aan het fabrieksgebouw van De Pont, tot tuin
omgevormd. Geen tuin in de vanzelfsrekende betekenis van het woord.
Geen aanleg van bloemperken, grasveld, paadjes en bomen zoals wij de
overgebleven ruimte rond het woonhuis inrichten. Doorenweerd is bij de
uitnodiging om vorm te geven aan de tuin van De Pont in Tilburg
uitgegaan van de tuin als ruimte. Eigenlijk naar de oude en inmiddels
afgesleten betekenis van het woord. Het woord tuin duidde in de 17e
eeuw nog de omheining aan, dat wat het eigen stuk grond afscheidde van
de buitenwereld. Tuin was dus een benaming voor de ruimte en niet voor
de bloembedden. Dat wat zich binnen de tuin bevond, groenten, bloemen
etc., werd benoemd met het woord hof. De hof bevond zich dus binnen de
tuin. De tuin waar het in het geval van De Pont om gaat, is een stuk
grond dat wat betreft de verhoudingen onmogelijk is. Het is een stuk
restgrond dat het oude fabrieksgebouw scheidt van het Tilburg eromheen,
nu dus een buffer tussen de tentoonstellingsruimte en de
nieuwbouwhuizen die in plaats van de oude wevershuisjes verrezen zijn.
Ieder jaar zal een kunstenaar in de gelegenheid worden gesteld de tuin
van De Pont opnieuw vorm te geven. Jeroen Doorenweerd is de eerste. Wat
hij aantrof, was heel weinig: een groepje bomen en een nieuw
opgemetselde muur als uiterste grens. In die leegte is hij aan het werk
gegaan. Hij werkt met maat, afmeting en vorm van de gegeven ruimte,
zodanig dat de kijker zich de ruimte bewust wordt. De ruimte, dat is
het werk zelf waar de kijker deelgenoot van wordt. Daartoe heeft hij,
uitgaande van de verste hoeken, kijkrichtingen bepaald. In elke ruimte
waarin wij ons bevinden, zullen we al kijkend de ruimte indelen in voor
en achter, in veraf en dichtbij, in hoog, laag en breed. En we zullen
vooral vaststellen waar wij ons zelf in die ruimte bevinden. Daartoe
zoeken we naar orientatiepunten, aan de hand waarvan we maat en
verhouding benoemen.
De orientatiepunten die onze kijkrichting bepalen, zijn in De Tuin drie
houten objecten. Om te beginnen is er een steiger in de vorm van een T.
Op het terras begint het plankier, ongeveer 1 meter breed, dat langzaam
oploopt, de tuin in, in de richting van de verst verwijderde hoek. Als
deze loopplank de maximale hoogte bereikt (1.25 m), is er een
T-kruising. Rechtsaf loop je de ruimte in over de steiger die ophoudt
waar de poten in een waterbassin staan. Linksaf is de derde poot van de
T, alles op 1.25 m hoogte, zodat je op een veilige hoogte toch een
verrassend uitzicht hebt over de ruimte. In het verlengde van de lijn
die getrokken wordt door het oplopende plankier staat het tweede
object: een houten uitkijktoren. Vanaf een hoogte van 2.50 m kijk je,
beschut door de veilige wanden, vanuit de verste hoek de ruimte in. Het
is tegelijkertijd de enige plek in de tuin waarvandaan je over de muur
kunt kijken en het aangrenzende Tilburg als het ware bij de tuin
betrekt. In het verlengde van de andere poot ligt een tweede
uitkijkpost, een soort dug-out die we kennen van het sportveld. Voor de
helft onder de grond, op 1.25 m diepte, voor de andere helft erboven,
tot een hoogte van 1.25 m. Zittend in die houten post, kijk je over de
vlakte met een oog dat zich op maaiveldhoogte bevindt en zie je
grasvlakte, steiger en bezoekers in een heel ander perspectief. De
vlakte zelf heeft hij in tweeen verdeeld. Rechts van de diagonale lijn
die loopt van de uitkijktoren naar het terras heeft hij een mengsel van
wilde bloemen en hoog
gras gezaaid dat mooi contrasteert met het kort geschoren gras, links
van de lijn. Juist nu de zomer voldragen is, wordt dat contrast
zichtbaar. In mei, toen De Tuin opengesteld werd, was dat nog slechts
als idee, als belofte aanwezig.
Op een minimale manier, zonder enige nadruk, bijna ongemerkt, brengt
Doorenweerd en tekening aan in het landschap. Legt hij eigenlijk
compositielijnen bloot. Het gaat om de manier waarop wij de ruimte
waarnemen en die onbewust tot iets van onszelf maken. Dat levert geen
spectaculair kunstwerk op, wel iets dat iedereen zou moeten zien en,
beter nog, in zou moeten rondlopen.
De Tuin is open tot en met 31 oktober. De Pont, Wilhelminapark 1
Tilburg.
|