16 Kunstenaars uit Brabant
500 jaar Bouvigne
700 jaar beeldhouwkunst
A.r.t.-galerie
Alexander Schabracq
Alexej Von Jawlensky
Amerika
Andy Warhol
Anne Roorda
Arie de Groot
Auke de Vries
BOA
Bart van Hoek
Beelden in het Tongerlohuys
Birgitt van Bracht en Jan Vaes
Breda Fotografica
Carolein Smit
Cees van Gastel
Charles Clough
Charlotte van Pallandt
Crossing Over Changing Places
Cultureel Gekleurd
De Loods
De eigen tijd
Diana Rattray
Edwin Janssen
Edy de Wilde
Filia den Hollander
Frank Van den Broeck
Franse kunst
Franz Immoos
Galerie De Verbeelding
Galerie Kokon
Galerie Liesbeth Lips
George Steinmann
Ger Dekkers
Germinations
Gert Rietveld
Hans Klein Hofmeijer
Hans Mutsers
Helen Vergouwen
Jaap de Vries 2
Jack Poell
Jeff Wall
Joelle Tuerlinckx
Johan Claassen
John Baldessari
John van Gils
Jos Dirix
Karel Goudsblom
KunstRAI
MUHKA
Man Ray
Marijke Hooghwinkel
Martin van Vreden
Maud Verbruggen
Michael Ryan
NBKS
NBKS fotowerk
Nigel Kent
Orna Wertman
Paladino
Panamarenko
Park Middelheim
Paul Beckers
Peter Oosterbos
Philippe Cazal
Pjotr Mueller
Portretten uit de 17e eeuw
Quintijn van Eyk
Remko Schultheiss en Roel QoQo
Rene Magritte
Renee Rohr
Roman Cieslewicz
Roni Horn
Rotterdam in de jaren zestig
Simcha Roodenburg
Sjef Voets
St.-Joost
Teunn Nijkamp
Tom Molenaars
Tvadar Csontvary
Varia
Veronica Hustinx
Watt
Wereld op zolder
Willy Looyen
Wolfgang Laib
Wolfslaar
Zomer in Boymans
|
500 jaar Bouvigne
Bij een tuin horen beelden. Zeker als het om een tuin gaat met Renaissancistische allure
zoals die van kasteel Bouvigne ten zuiden van
Breda. Tuin is eigenlijk niet eens het juiste woord. Bij wat de
Renaissancisten een tuin noemden, stellen wij ons een park voor.
Een tuin was een omsluiting van een hof waar¬binnen de menselijke
geest de natuur aan zich onder¬wierp door geometrie van vorm en
klassieke harmonie. De natuur werd tot kunst gemaakt en daardoor
overtroffen. Voor de Renais¬sance©geest waren de natuur en de
kunst twee boeken die als bron van mense¬lijke wijsheid dienden
en die in de tuin deel werden van elkaar. Jacob Cats liet zijn
Sorgvliet aanleggen in Den Haag, het huidige Catshuis, en Constantijn
Huygens zijn Hofwijck. Zo'n buitenhuis met tuin was een
uitdrukking van het klassieke ideaal van schoon¬heid door vorm en
een spiegel van de goddelijke vol¬maaktheid. En daar hoorde ook
beeldende kunst in, beelden dus.
Voor eenmaal (waarschijnlijk althans) ziet de tuin bij Bouvigne
er ook zo uit. De inrichting is weliswaar niet zuiver naar de
strenge Re¬naissancistische regels, daarvoor hebben de tijden
daarna er teveel veranderingen in aangebracht, maar toch. Het
landgoed Bouvigne is een heerlijkheid tussen Mark en Mastbosch
en een oase in West©Brabant. Ter gelegenheid van het 500©jarig
bestaan van kasteel Bouvigne heeft de hedendaagse bewoner, het
Hoogheemraad¬schap West©Brabant, beelden van eigentijdse kunstenaars
in de tuin laten plaatsen. Het Hoogheemraadschap heeft zijn
bestaans¬grond, het water, verbonden aan het thema van deze tentoonselling:
water als inspiratiebron voor de kunst.
De interessantste beelden zijn de beelden die de meest direkte
relatie met water zijn aangegaan, die dus zonder het water niet
te verstaan zijn. Monumentaal midden op de weg die toegang geeft
tot Bouvigne ligt de granieten navel van Joost Barbiers. Een
monoliet van een paar meter doorsnede, aan de buitenkant ruw en
ongevormd en van binnen een bassin. De beitels die het bassin op
het graniet hebben veroverd, hebben zichtbare sporen nagelaten
die een regel¬matige huid ople¬veren. In het midden staat water
waaruit een glad gepo¬lijste ronde steen opdoemt. Een steen in het
land¬schap van water. Een weerbarstig en markant beeld waar de
bezoeker letterlijk omheen moet zonder er in figuurlijke zin
omheen te kunnen. Naar verschijningsvorm het tegenovergestelde,
maar even indrukwekkend is het gedicht van Yvon Ne dat achter in
het park aan de muur van de grote kapel hangt. Alles wat water
is, brengt zij in de vorm van een haiku terug een gewaarwording,
tot een beeld. "Vol onrust is het/ water; wantrouwig loopt het/
sneller dan het kan." Het water wordt hier personificatie van wat
menselijk leven is.
De installaties van Toine Horvers, een geluidskunstenaar, en
Norman Dilworth gaan niet over water maar zijn water. Dilworth
heeft in de beek die zich rond de tuin slingert een meandervorm
van hout gelegd. Vanaf het houten bruggetje gezien, vlak boven
het beeld, wordt de breedte van elke poot steeds met een plankje
verkleind wat voor ons oog de lengte groter maakt. Wij nemen een
versmalling immers waar als perspec¬tivische vertekening die we
spontaan geneigd zijn te corrigeren. Maar het mooie van dit
eenvoudige beeld is dat het licht er vat op krijgt en samen met
het golvende water voor een schitterende, voortdurend ander beeld
zorgt. Water, licht en wind maken te zamen een beeld dat door de
beeldhouwer "slechts" is neergelegd.
Antonie Eikemans heeft een monument opgericht voor het water met
mediterrane vormen. Voor het levende water heeft hij een viertal
verschillende keramische vazen opgesteld, vazen die een direkte
verwijzing hebben naar het klassieke erfgoed. Ze staan als wachters
in slagorde in de tuin opgesteld en geven aan die groene
omgeving een vitale toon. De vazen dienen om het water te conserveren
en daarmee het leven te dienen. En de vaas in deze vorm is
een primaire vorm om water voor gebruik mogelijk te maken. Daartegenover
heeft hij het "gestorven" water opgebaard. Een langwerpige, smalle kist,
van binnen met koperstof bekleed en gevuld met
wat nog rest van water. Een opgebaard lijk, een doodsbericht voor
de mens van nu.
Melanie de Vrtoom heeft pontificaal, aan het begin van een groot
gazon, een vonmt neergezet. Opgebouwd uit hout van een beukeboom
waaruit de balken gezaagd zijn ongeveer parallel aan de stralken
van het hout. Kwartiers hout, heet dat. De vont zelf, een brede
voet, een smalle taille en een breed uitlopend waterbekken, is
vijfkantig. Dat getal vijf is in de christelijke cultuur het
getal dat verwijst naar de eeuwigheid, de eeuwigheid waarin de
mens opgenomen wordt die zich laat dopen met het vruchtbrengende
water. Dit beeld maakt de specifieke funktie van het water zichtbaar
als middel tot religieus ritueel. Maar zoals het hier staat,
stevig en tegelijk ruw in elkaar gezet, van oud en ongeverfd
hout, is het een zuiver beeld dat de ogen trekt. Een beeld dat
boven zijn eigen ritueel uitstijgt.
Kasteel Bouvigne, Bouvignelaan 5, Breda, tot 3 september.
|