16 Kunstenaars uit Brabant
500 jaar Bouvigne
700 jaar beeldhouwkunst
A.r.t.-galerie
Alexander Schabracq
Alexej Von Jawlensky
Amerika
Andy Warhol
Anne Roorda
Arie de Groot
Auke de Vries
BOA
Bart van Hoek
Beelden in het Tongerlohuys
Birgitt van Bracht en Jan Vaes
Breda Fotografica
Carolein Smit
Cees van Gastel
Charles Clough
Charlotte van Pallandt
Crossing Over Changing Places
Cultureel Gekleurd
De Loods
De eigen tijd
Diana Rattray
Edwin Janssen
Edy de Wilde
Filia den Hollander
Frank Van den Broeck
Franse kunst
Franz Immoos
Galerie De Verbeelding
Galerie Kokon
Galerie Liesbeth Lips
George Steinmann
Ger Dekkers
Germinations
Gert Rietveld
Hans Klein Hofmeijer
Hans Mutsers
Helen Vergouwen
Jaap de Vries 2
Jack Poell
Jeff Wall
Joelle Tuerlinckx
Johan Claassen
John Baldessari
John van Gils
Jos Dirix
Karel Goudsblom
KunstRAI
MUHKA
Man Ray
Marijke Hooghwinkel
Martin van Vreden
Maud Verbruggen
Michael Ryan
NBKS
NBKS fotowerk
Nigel Kent
Orna Wertman
Paladino
Panamarenko
Park Middelheim
Paul Beckers
Peter Oosterbos
Philippe Cazal
Pjotr Mueller
Portretten uit de 17e eeuw
Quintijn van Eyk
Remko Schultheiss en Roel QoQo
Rene Magritte
Renee Rohr
Roman Cieslewicz
Roni Horn
Rotterdam in de jaren zestig
Simcha Roodenburg
Sjef Voets
St.-Joost
Teunn Nijkamp
Tom Molenaars
Tvadar Csontvary
Varia
Veronica Hustinx
Watt
Wereld op zolder
Willy Looyen
Wolfgang Laib
Wolfslaar
Zomer in Boymans
|
Carolein Smit
De afgelopen zondag in het Tongerlohuys geopende tentoonstelling van
Carolein Smit en Bert van Gulik geeft een mooie aanleiding om
vergelijkenderwijs te spreken over kwaliteit in kunst. Het gaat om twe
kunstenaars die niks meer met elkaar te maken hebben dan dat ze in
dezelfde ruimte hangen in dezelfde tijd. De kijker ontkomt er niet aan
te vergelijken, net zo min als de schilderijen van beiden aan elkaar
ontkomen.
Waar de grote acrylschilderijen van Van Gulik (1954) keurig naast
elkaar in het gelid de muur stofferen, zijn de werken van Carolein
Smit (1960) elk apart met nadruk anwezig. Van Gulijk charmeert, zeker,
maar het is het genoegen van de grote vrijblijvendheid. Met gevoel
voor kleur, met aandacht voor de overigens altijd zelfde opbouw van
zijn doeken maar zonder een duidelijke uitspraak. Op de manier van Van
Gulik is beeldende kunst decor: het is in velerlei omgeving denkbaar,
iedereen zal het als kunst herkennen zonder dat iemand zich er direct
aan zal storen. Daarvoor is het te onuitgesproken en heeft het te
weinig kracht. Juist bij abstracte, dat wil in dit geval alleen maar
zeggen non-figuratieve kunst moet elke penseelstreek, elk artistiek
gebaar precies op die ene plaats staan om spanning, dus betekenis te
hebben. Maar de dingen in het werk van Van Gulik zijn inwisselbaar.
Niets, ook het schilderij zelf niet, heeft die onverzettelijkheid waar
je als kijker niet omheen kunt. Het werk oogt mooi, maar vrijblijvend.
Carolein Smit is onontkoombaar aanwezig. De ratten, de koeiekoppen en
het kalfembryo op sterk water dwingen de kijker direkt tot een
standpunt. Het zijn natuurlijk ongewone onderwerpen, althans in de
beeldende kunst niet aan de dagelijkse orde. En in de hierarchie van
wat wij gewend zijn mooi te vinden, van een lagere rang. Een blad tot
aan de rand gevuld met koeiekoppen, net boven het water uitkomend, met
wijd open gesperde ogen, daarvoor deins je aanvankelijk wat terug.
Hetzelfde geldt het kleine, klassiek ogende werkje met het embryo van
een kalf dat op sterk water is gezet. Maar het went snel. Want de
verzameling blaarkoppen, van bovenaf getekend en in een cirkel met
elkaar verbonden, geeft iets vertrouwds en een berg levende koppen en
schedels laat een schoonheidservaring toe die het banale onderwerp op
het eerste gezicht niet meteen oproept.
De koeiekop wordt bij Carolein Smit een vorm. En die vorm wordt
verzelfstandigd binnen de wetten van het schilderij. Volgens de
klassieke opvattingen van compostie, kleur, nauwkeurigheid en
harmonie. Als je erin slaagt om te behagen met wat wij oudergewoonte
eigenlijk onbehaaglijk vinden, dan heb je in het kunstwerk het
onverenigbare verenigd en dat is een sublieme daad van harmonie. En
juist daardoor is dit werk zo vierkant aanwezig.
Het Tongerlohuys, Molenstraat 2, Roosendaal, tot 1 augustus.
|