16 Kunstenaars uit Brabant 500 jaar Bouvigne 700 jaar beeldhouwkunst A.r.t.-galerie Alexander Schabracq Alexej Von Jawlensky Amerika Andy Warhol Anne Roorda Arie de Groot Auke de Vries BOA Bart van Hoek Beelden in het Tongerlohuys Birgitt van Bracht en Jan Vaes Breda Fotografica Carolein Smit Cees van Gastel Charles Clough Charlotte van Pallandt Crossing Over Changing Places Cultureel Gekleurd De Loods De eigen tijd Diana Rattray Edwin Janssen Edy de Wilde Filia den Hollander Frank Van den Broeck Franse kunst Franz Immoos Galerie De Verbeelding Galerie Kokon Galerie Liesbeth Lips George Steinmann Ger Dekkers Germinations Gert Rietveld Hans Klein Hofmeijer Hans Mutsers Helen Vergouwen Jaap de Vries 2 Jack Poell Jeff Wall Joelle Tuerlinckx Johan Claassen John Baldessari John van Gils Jos Dirix Karel Goudsblom KunstRAI MUHKA Man Ray Marijke Hooghwinkel Martin van Vreden Maud Verbruggen Michael Ryan NBKS NBKS fotowerk Nigel Kent Orna Wertman Paladino Panamarenko Park Middelheim Paul Beckers Peter Oosterbos Philippe Cazal Pjotr Mueller Portretten uit de 17e eeuw Quintijn van Eyk Remko Schultheiss en Roel QoQo Rene Magritte Renee Rohr Roman Cieslewicz Roni Horn Rotterdam in de jaren zestig Simcha Roodenburg Sjef Voets St.-Joost Teunn Nijkamp Tom Molenaars Tvadar Csontvary Varia Veronica Hustinx Watt Wereld op zolder Willy Looyen Wolfgang Laib Wolfslaar Zomer in Boymans
|
Carolein Smit
De afgelopen zondag in het Tongerlohuys geopende tentoonstelling van
Carolein Smit en Bert van Gulik geeft een mooie aanleiding om
vergelijkenderwijs te spreken over kwaliteit in kunst. Het gaat om twe
kunstenaars die niks meer met elkaar te maken hebben dan dat ze in
dezelfde ruimte hangen in dezelfde tijd. De kijker ontkomt er niet aan
te vergelijken, net zo min als de schilderijen van beiden aan elkaar
ontkomen.
Waar de grote acrylschilderijen van Van Gulik (1954) keurig naast
elkaar in het gelid de muur stofferen, zijn de werken van Carolein
Smit (1960) elk apart met nadruk anwezig. Van Gulijk charmeert, zeker,
maar het is het genoegen van de grote vrijblijvendheid. Met gevoel
voor kleur, met aandacht voor de overigens altijd zelfde opbouw van
zijn doeken maar zonder een duidelijke uitspraak. Op de manier van Van
Gulik is beeldende kunst decor: het is in velerlei omgeving denkbaar,
iedereen zal het als kunst herkennen zonder dat iemand zich er direct
aan zal storen. Daarvoor is het te onuitgesproken en heeft het te
weinig kracht. Juist bij abstracte, dat wil in dit geval alleen maar
zeggen non-figuratieve kunst moet elke penseelstreek, elk artistiek
gebaar precies op die ene plaats staan om spanning, dus betekenis te
hebben. Maar de dingen in het werk van Van Gulik zijn inwisselbaar.
Niets, ook het schilderij zelf niet, heeft die onverzettelijkheid waar
je als kijker niet omheen kunt. Het werk oogt mooi, maar vrijblijvend.
Carolein Smit is onontkoombaar aanwezig. De ratten, de koeiekoppen en
het kalfembryo op sterk water dwingen de kijker direkt tot een
standpunt. Het zijn natuurlijk ongewone onderwerpen, althans in de
beeldende kunst niet aan de dagelijkse orde. En in de hierarchie van
wat wij gewend zijn mooi te vinden, van een lagere rang. Een blad tot
aan de rand gevuld met koeiekoppen, net boven het water uitkomend, met
wijd open gesperde ogen, daarvoor deins je aanvankelijk wat terug.
Hetzelfde geldt het kleine, klassiek ogende werkje met het embryo van
een kalf dat op sterk water is gezet. Maar het went snel. Want de
verzameling blaarkoppen, van bovenaf getekend en in een cirkel met
elkaar verbonden, geeft iets vertrouwds en een berg levende koppen en
schedels laat een schoonheidservaring toe die het banale onderwerp op
het eerste gezicht niet meteen oproept.
De koeiekop wordt bij Carolein Smit een vorm. En die vorm wordt
verzelfstandigd binnen de wetten van het schilderij. Volgens de
klassieke opvattingen van compostie, kleur, nauwkeurigheid en
harmonie. Als je erin slaagt om te behagen met wat wij oudergewoonte
eigenlijk onbehaaglijk vinden, dan heb je in het kunstwerk het
onverenigbare verenigd en dat is een sublieme daad van harmonie. En
juist daardoor is dit werk zo vierkant aanwezig.
Het Tongerlohuys, Molenstraat 2, Roosendaal, tot 1 augustus.
|