16 Kunstenaars uit Brabant
500 jaar Bouvigne
700 jaar beeldhouwkunst
A.r.t.-galerie
Alexander Schabracq
Alexej Von Jawlensky
Amerika
Andy Warhol
Anne Roorda
Arie de Groot
Auke de Vries
BOA
Bart van Hoek
Beelden in het Tongerlohuys
Birgitt van Bracht en Jan Vaes
Breda Fotografica
Carolein Smit
Cees van Gastel
Charles Clough
Charlotte van Pallandt
Crossing Over Changing Places
Cultureel Gekleurd
De Loods
De eigen tijd
Diana Rattray
Edwin Janssen
Edy de Wilde
Filia den Hollander
Frank Van den Broeck
Franse kunst
Franz Immoos
Galerie De Verbeelding
Galerie Kokon
Galerie Liesbeth Lips
George Steinmann
Ger Dekkers
Germinations
Gert Rietveld
Hans Klein Hofmeijer
Hans Mutsers
Helen Vergouwen
Jaap de Vries 2
Jack Poell
Jeff Wall
Joelle Tuerlinckx
Johan Claassen
John Baldessari
John van Gils
Jos Dirix
Karel Goudsblom
KunstRAI
MUHKA
Man Ray
Marijke Hooghwinkel
Martin van Vreden
Maud Verbruggen
Michael Ryan
NBKS
NBKS fotowerk
Nigel Kent
Orna Wertman
Paladino
Panamarenko
Park Middelheim
Paul Beckers
Peter Oosterbos
Philippe Cazal
Pjotr Mueller
Portretten uit de 17e eeuw
Quintijn van Eyk
Remko Schultheiss en Roel QoQo
Rene Magritte
Renee Rohr
Roman Cieslewicz
Roni Horn
Rotterdam in de jaren zestig
Simcha Roodenburg
Sjef Voets
St.-Joost
Teunn Nijkamp
Tom Molenaars
Tvadar Csontvary
Varia
Veronica Hustinx
Watt
Wereld op zolder
Willy Looyen
Wolfgang Laib
Wolfslaar
Zomer in Boymans
|
Jeff Wall
De wereld die Jeff Wall presenteert, lijkt zo bedriegelijk echt. Wie
zijn werk voor het eerst ziet, zal zweren met foto's van doen te
hebben die op een uitgekiend moment een realiteit hebben vastgelegd.
Nauwkeuriger gezegd: een realiteit die zich ook daadwerkelijk op die
manier, op dat tijdstip en op die plaats heeft voltrokken. Maar die
schijn bedriegt. Niks is in de letterlijke betekenis echt of waar.
Alles wat wij ons voorstellen bij het medium foto, is in het geval
Jeff Wall niet meer geldig. Een cibachrome, een bijzonder soort
fotoafdruk die de kleuren veel scherper articuleert en vasthoudt, is
in zijn handen veel meer een schilderij dan een foto. Er is geen
sprake van letterlijke weergave van wat zichtbaar is zoals dat bij
een foto in 't algemeen gesproken opgaat.
Jeff Wall uit Vancouver, geboren in 1946, toont in De Pont in Tilburg
12 fotobeelden waarvan de oudste uit 1984 dateert, maar de meeste van
zeer recente datum zijn. Wat aantal aangaat inderdaad een kleine
tentoonstelling; de grootheid van de werken ligt in de bundeling van
betekenis van elk werk apart. Elke cibachrome van Jeff Wall is een
wereld op zichzelf. Elk detail daarin draagt betekenis. Hij toont een
beeld dat los is geweekt uit een tijd en een omgeving die de onze zou
kunnen zijn, maar dat vooral fungeert als een zinnebeeld dat verwijst
naar iets universeels. Naar iets dus dat verder reikt dan het toeval
van het ene moment en die ene lokatie.
"Fight on the sidewalk" uit 1994 toont een tweetal vechtende mannen
in de avondlijke straat. Op korte afstand staat een derde figuur toe
te kijken. En met dat kijken is iets bijzonders aan de hand. De man
staat op een afstand die het op het oog banale tafereel laadt met een
zekere dramatische spanning. Hij staat voldoende veraf om zich, de
anti-held, veilig te wanen. En net dicht genoeg erbij om zijn
nieuwsgierigheid te bevredigen. Want hij wil weten wat er gebeurt. Het
gevecht dat hij ziet, is de strijd in hemzelf. Hij is de toeschouwer
wiens oog het onze is. Hij is de hoofdpersoon in een scene die
gespeeld wordt in het theater van de straat, 's nachts in de jungle
van de stad, morsig en leeg. Deze cibachrome heeft een enorme afmeting
(bijna twee bij drie meter) en is net als alle andere fotobeelden
gemonteerd in een lichtbak, vergelijkbaar met een muppie die het
stadspubliek een reclameboodschap opdringt.
De lichtbron zit achter de foto en maakt dat het licht als het ware
van binnenuit schijnt. Het licht geeft gelijkelijk nadruk aan alle
details, het maakt dat alles even scherp in beeld komt waardoor er
geen rangorde ontstaat in belangrijkheid. Dat is iets wat normaal
gebeurt in onze waarneming. Het licht versterkt het karakter van
direktheid dat elk beeld bij Jeff Wall toch al heeft.
Het werk, zou je zeggen, van de fotograaf. Maar het is geen foto.
Alles wat je ziet is in scene gezet. Wall heeft de acteurs gezocht,
de lokatie gekozen, de handeling bedacht en, het belangrijkste van
alles, met een computer het beeld volkomen gemanipuleerd. Niks is in
letterlijke zin waar. Wat een foto lijkt, is opgebouwd en bedacht als
een schilderij.
De waarheid van Jeff Wall ligt in de betekenis die een sterk morele
bijklank heeft. De vechtenden op de foto zijn geen individuen (ze
hebben niet eens een gezicht) maar zijn hier symbool van strijd. Net
als de man die betrokken toekijkt, niet als een mens maar als beeld
van de mens, de twijfelaar. Jeff Wall maakt zinnebeelden van de
moderne mens die uitgaan boven het toevallige en het tijdelijke. Hij
maakt allegorieen per computer ! Wie dat wil zien, ziet een
adembenemende tentoonstelling waar veel meer te zien is dan het oog
aanreikt.
De cibachromes van Jeff Wall zijn tot 13 februari in De Pont,
Wilhelminapark 1, Tilburg.
|