16 Kunstenaars uit Brabant 500 jaar Bouvigne 700 jaar beeldhouwkunst A.r.t.-galerie Alexander Schabracq Alexej Von Jawlensky Amerika Andy Warhol Anne Roorda Arie de Groot Auke de Vries BOA Bart van Hoek Beelden in het Tongerlohuys Birgitt van Bracht en Jan Vaes Breda Fotografica Carolein Smit Cees van Gastel Charles Clough Charlotte van Pallandt Crossing Over Changing Places Cultureel Gekleurd De Loods De eigen tijd Diana Rattray Edwin Janssen Edy de Wilde Filia den Hollander Frank Van den Broeck Franse kunst Franz Immoos Galerie De Verbeelding Galerie Kokon Galerie Liesbeth Lips George Steinmann Ger Dekkers Germinations Gert Rietveld Hans Klein Hofmeijer Hans Mutsers Helen Vergouwen Jaap de Vries 2 Jack Poell Jeff Wall Joelle Tuerlinckx Johan Claassen John Baldessari John van Gils Jos Dirix Karel Goudsblom KunstRAI MUHKA Man Ray Marijke Hooghwinkel Martin van Vreden Maud Verbruggen Michael Ryan NBKS NBKS fotowerk Nigel Kent Orna Wertman Paladino Panamarenko Park Middelheim Paul Beckers Peter Oosterbos Philippe Cazal Pjotr Mueller Portretten uit de 17e eeuw Quintijn van Eyk Remko Schultheiss en Roel QoQo Rene Magritte Renee Rohr Roman Cieslewicz Roni Horn Rotterdam in de jaren zestig Simcha Roodenburg Sjef Voets St.-Joost Teunn Nijkamp Tom Molenaars Tvadar Csontvary Varia Veronica Hustinx Watt Wereld op zolder Willy Looyen Wolfgang Laib Wolfslaar Zomer in Boymans
|
De KunstRAI in nieuwe gedaante
Bijna had de KunstRAI niet meer bestaan. De enige beurs voor
eigentijdse beeldende kunst in Nederland van enig aanzien dreigde
enkele maanden geleden een stille dood te sterven, vlak voor het
tienjarige bestaan. Het bestuur van de Stichting Kunstbeurs die het
evenement tot nu toe had georganiseerd besloot op te stappen omdat de
doelstelling: het organiseren van een beurs van hoogwaardige kunst,
niet meer haalbaar bleek. Bedoeld werd dat de markt voor aktuele kunst
van niveau in elkaar gezakt was en dat de (hoge) kosten van deelname
aan de KunstRAI voor de galeriehouders niet meer op te brengen waren.
De kwaliteitseisen werden verlaagd, de RAI besloot de organisatie in
eigen hand te nemen, de gemeente Amsterdam subsidieerde en afgelopen
dinsdag kon loco-burgemeester De Grave de tiende en vernieuwde editie
voor geopend verklaren.
De kunst van het investeren
De markt in Nederland voor moderne kunst die vernieuwend is, is te
klein voor een pretentieuze presentatie als de KunstRAI was. Het
typische is dat de belangrijke kunst uit Nederland van dit moment in
het buitenland wel goed verkocht wordt tegen prijzen waar in Nederland
eigenlijk niet aan te denken valt. Nederland ontbeert grote,
kapitaalkrachtige verzamelaars die risico's durven nemen met
collecties die de aktualiteit volgen. Bij ons zijn het vooral de musea
die kopen en dan van een relatief klein budget. Nederlanders zijn
kijkers en geen kopers. Waar in Nederland wel een markt voor is, dat
is voor de klassieken uit de twintigste eeuw, kunst waar veilig in
geinvesteerd kan worden, door banken bij voorbeeld. En voor kunst die
de ontwikkelingen op ruime afstand volgt: kunst die nu gemaakt wordt
op de manier van enkele tientallen jaren geleden, om maar iets te
noemen. Dat beweegt zich op een minder hoog niveau, en heeft een
aanzien waar "men" aan gewend is kunnen raken. Een stijl die 30 jaar
geleden als baanbrekend gold en slechts de handen van enkele kenners
op elkaar kreeg, is nu in bredere laag aanvaard en wordt als modern
beschouwd. Dat betekent dus relatief veel Corneille en vrij uit de
hand geschilderd nonİfiguratief werk. De KunstRAI van 1994 heeft de
deuren ook open gezet voor beeldende kunst van wat minder uitgesproken
karakter en met een breder bereik. Commerciele kunst dus. Wat nu
getoond wordt is een redelijke afspiegeling van de toestand van de
kunst in Nederland. Weinig belangrijke vernieuwing, veel kunst voor
een groot publiek en dus ook veel kunsthandel.
Kunstnijverheid en design
Er zijn 100 galeries aanwezig, vrijwel allemaal uit Nederland. Van de
buitenlandse inbreng zijn er welgeteld drie overgebleven. Opvallend
is het grote aantal stands met sieraden. In het oog springende
aanwezigen zijn Hans Appenzeller uit Amsterdam, Marzee uit Nijmegen
en Studio Ton Berends uit Den Haag. Die laatste heeft enkele jaren
geleden zijn galerie voor beeldende kunst Nouvelles Images van de hand
gedaan om zich verder alleen nog maar bezig te houde met sieraden en
design. Een van de zichtbare ontwikkelingen is inderdaad het verbreden
van het kunstbegrip tot het terrein van design. Kunsthandel Van
Nieuwenhuizen Segaar uit Den Haag heeft een schitterende presentatie
van design uit het begin van deze eeuw, antiek zo gezegd.De sieraden
die op de beurs te zien zijn, zijn soms van een grote kunstzinnigheid,
op het sculpturale af. Over beelden gesproken, typisch is dat daar
weinig bijzonders van te zien valt op deze KunstRAI. Wie in Nederland
goede beelden maakt, is inmiddels al van enige leeftijd en van grote
reputatie. Daar komt maar amper nieuw talent bij. Blijkbaar heeft een
beeldhouwer jaren nodig om een goed beeld te maken. Galerie De Bleeker
uit Heemstede presenteert verrassenderwijs beelden van de grande dame
Charlotte van Pallandt. Achter de vaste galeriehouder van Van Pallandt
om, Tegenbosch uit Heusden, heeft galerie De Bleeker de hoogbejaarde
beeldhouwster zo ver weten te krijgen dat ze toestemming gaf weer
afgietsels te laten maken. Als er geld te verdienen valt, komt het
kennelijk niet meer zo aan op gietkwaliteit en gegarandeerde oplage.
De Brabantse galeries
Brabant is behoorlijk vertegenwoordigd op deze editie van de KunstRAI.
Uit Zeeland darentegen is maar een galerie aanwezig, en wel galerie
Van den Berge uit Goes. Galerie De Verbeelding uit Baarle-Nassau,
debutant op deze KunstRAI, valt op met de objecten van de Belg Camiel
van Breedam die op dit moment in de galerie een grotere
tentoonstelling heeft. Zijn werk bestaat uit kastjes aan de muur,
gemaakt van een diversiteit aan materiaal waar de sporen vanb de tijd
op zichtbaar zijn. Een kastje is altijd leuk om te zien. Er valt
altijd wel wat aan te kijken en te ontdekken. De betekenis ervan is
nauw verbonden met de gekozen vorm: waar wat af te sluiten of te
verpakken valt, moet ook iets ontraadseld worden. Tom Molenaars uit
Breda presenteert werk van de verschillende kunstenaars die hij dit
jaar heeft gebracht of in de nabije toekomst zal tonen in zijn galerie
aan de Ginnekenweg. De interessantste artiest, hier te zien, is Arnoud
de Blauw die doeken maakt die eenvoudig ogen maar rijk geschilderd
zijn. De volkomen nonİfiguratieve kleurvlakken worden bepaald door een
raster van lijnen in sterk afwijkende kleur. Het is het nuchter
schilderen van zoiets onberekenbaars als een stemming. Het is niet
opzienbarend, maar zeker is deze kunst veel eerlijker en opener dan
het gladde en quasi-chique geweld waar galerie Haesstege uit Den Bosch
mee tevoorschijn komt. Bij kunsthandel Tegenbosch uit Heusden centraal
in de stand een olieverf op doek van Lucebert, een ode aan de grote
dichterİschilder die verder op deze, toch commerciele beurs niet te
zien is.
Opvallende debutanten
Er zijn maar een paar kunstenaars die de aandacht trekken door een
heel ander, maar eigen geluid. Daar zijn er te weinig van, jonge
kunstenaars die iets anders brengen, iets waaraan je niet direkt de
dwingende hand van de meester herkent die ze zo nadrukkelijk willen
navolgen. Dat is het probleem van veel jonge kunstenaars op dit
moment. Het zoeken naar een eigen weg komt te vaak uit bij een
voorbeeld. Wie daar geen last van heeft is Pascale Ticheler, nu
werkend in Amsterdam. Ze schildert en wel zo nadrukkelijk dat wat zich
op het eerste oog laat aanzien als iets landschappelijks altijd
balanceert tussen voorstelling en abstractie, tussen landschap en
schilderen. Ze schildert duidelijk en warm, kleurnuances versterken
elkaar tot een kleurvlak dat ademt en leeft. En altijd blijft er
genoeg te raden over. Tussen de bomen die uit lijnen en kleuren
geboren zijn, door straalt een groot, leeg vlak, een gat in het
schilderij dat de associatie andere kanten op laat gaan. Zelfbewuste
doeken van een jonge kunstenaar die veel belooft.
Een even aangename verrassing is de jonge Indiase kunstenaar V.N.Aji,
een jongen van 25 jaar die nog op de kunstacademie in New Delhi zit.
Hij wordt gebracht door galerie Schoo, een onderneming die de naam
draagt van de exİminister van ontwikkelingssamenwerking die tijdens
haar ambassadeurschap in India een collectie eigentijdse kunst uit dat
land heeft aangelegd. De gelijknamige stichting maakt het Indiase
kunstenaars mogelijk zich in Nederland verder te ontwikkelen en zich
te mengen in de westerse kunst. Het werk van Aji heeft nog dat eigene,
een beeldtaal die gedrenkt is in de verbeelding van de Indiase
cultuur. En tegelijk vormen en voorstellingen die op zich zelf kunnen
staan en die een aansluiting tonen bij wat wij onder beeldende kunst
verstaan. Een verademing in deze omgeving.
|