16 Kunstenaars uit Brabant 500 jaar Bouvigne 700 jaar beeldhouwkunst A.r.t.-galerie Alexander Schabracq Alexej Von Jawlensky Amerika Andy Warhol Anne Roorda Arie de Groot Auke de Vries BOA Bart van Hoek Beelden in het Tongerlohuys Birgitt van Bracht en Jan Vaes Breda Fotografica Carolein Smit Cees van Gastel Charles Clough Charlotte van Pallandt Crossing Over Changing Places Cultureel Gekleurd De Loods De eigen tijd Diana Rattray Edwin Janssen Edy de Wilde Filia den Hollander Frank Van den Broeck Franse kunst Franz Immoos Galerie De Verbeelding Galerie Kokon Galerie Liesbeth Lips George Steinmann Ger Dekkers Germinations Gert Rietveld Hans Klein Hofmeijer Hans Mutsers Helen Vergouwen Jaap de Vries 2 Jack Poell Jeff Wall Joelle Tuerlinckx Johan Claassen John Baldessari John van Gils Jos Dirix Karel Goudsblom KunstRAI MUHKA Man Ray Marijke Hooghwinkel Martin van Vreden Maud Verbruggen Michael Ryan NBKS NBKS fotowerk Nigel Kent Orna Wertman Paladino Panamarenko Park Middelheim Paul Beckers Peter Oosterbos Philippe Cazal Pjotr Mueller Portretten uit de 17e eeuw Quintijn van Eyk Remko Schultheiss en Roel QoQo Rene Magritte Renee Rohr Roman Cieslewicz Roni Horn Rotterdam in de jaren zestig Simcha Roodenburg Sjef Voets St.-Joost Teunn Nijkamp Tom Molenaars Tvadar Csontvary Varia Veronica Hustinx Watt Wereld op zolder Willy Looyen Wolfgang Laib Wolfslaar Zomer in Boymans
|
Martin van Vreden
De olieverfschilderijen en de pastels die Martin van Vreden laat zien
in Heusden zijn voor wie hem heeft gevolgd, verrassend nieuw en
tegelijkertijd vertrouwd herkenbaar. Hij schildert en tekent bloemen,
dat is enkele jaren zo; hij tekent boeken en dat is sinds kort. Mooi
is dat Van Vreden een groot aantal pastels met bloemen en boeken
zonder lijst direkt op de muur gespijkerd heeft, naast en boven
elkaar, zeer verschillend en toch gelijk. De schilder blijft zijn
onderwerp trouw, zolang het hem schilderkunstig blijft opleveren wat
hij aan kwaliteiten zoekt. In handen van Van Vreden zijn die bloemen
en boeken een "mer a boire". Beter gezegd, niet de dingen zelf maar
het schilderen van die bloemen en boeken blijkt een onuitputtelijke
bron te zijn. Het is juist het schilderen en tekenen dat het onderwerp
aan zijn eigen grenzen onttrekt.
Het is de paradox van de beperking. Als een dichter kiest voor het
sonnet, dan kiest hij voor een beperking en voor een concentratie die
iets op kan leveren dat alleen in gevangenschap kan worden geboren.
Echte artistieke vrijheid verwerf je pas in een zekere gebondenheid.
In zekere zin doet het er dan ook niet zoveel toe wat het onderwerp
is dat je kiest. Dat kunnen inderdaad bloemen en boeken zijn. Bekende
dingen, vertrouwd van vorm en betekenis. Maar zeker in het geval van
de bloemen is dat onderwerp niet zo willekeurig als het lijkt. Het
bloemstuk is een schilderkunstig genre met een lange traditie. Bij
uitnemendheid een genre dat met schoonheid te maken heeft. Het is op
dat complexe gebied van de schoonheid dat het werk van Martin van
Vreden een statement afgeeft. Wat zijn werk ten aanzien van de
schoonheid wil zeggen, wijkt nogal af van wat de traditie beoogde.
Martin van Vreden is een eigentijds schilder voor wie de bloem niet
alleen een doel maar ook een aanleiding is. Zijn bloesemtakken en
bloemkelken zijn een genot om te zien en een motief om over na te
denken.
Zijn bloemen en bloesems drijven op een blad van verf of krijt. Ze
bestaan in de gedaante waaraan ze zich aan ons voordoen. Ze leven van
de verf en het pastelkrijt, dat is de grond waarin ze wortelen. Martin
van Vreden heeft ze losgewschilderd van hun oorsprong en ze een eigen,
uniek bestaan verschaft op zijn doeken en bladen papier. Staande voor
een schilderij vraag je je steeds minder af wat voor bloem je
eigenlijk ziet. Tot welke biologische soort dit exemplaar behoort dat
daar op dat doek drijft in schoonheid. Maar de vraag van de
determinatie is vragen naar de werkelijkheid die het schilderij
representeert. Die vraag is ongepast en van een soort beperktheid die
nu juist wel onrecht doet aan het schilderij. Om duidelijk te zijn,
de verleidelijke werkelijkheid die Martin van Vreden schildert,
bestaat alleen in zijn werk en vindt in de ons bekende, zichtbare
werkelijkheid slechts een aanleiding. De bloemen lijken vooral op
zichzelf en niet meer op wat wij aan soorten menen te herkennen. Zijn
bloemen leven niet van water en aarde maar van verf en krijt. De
schoonheid waarmee de bloem overrompelt is de schoonheid van het
schilderen. Hij intensiveert de visuele gewaarwording tot de
geschilderde bloem alleen nog maar op zichzelf bestaat en een geur van
mysterie verspreidt. Als dat mogelijk is, waarom zouden bloemen dan
nog specifiek op bloemen moeten lijken ?
De boeken die Martin van Vreden tekent in krijt, ondergaan een
interessant artistiek proces. Zijn eerste pastels met het boek als
onderwerp gaven willekeurige uitsnedes te zien van een kast met
boeken. Dat wil zeggen van vormen die wij als zodanig geneigd zijn te
benoemen. Maar zijn boeken zijn pure, soevereine vormen met krijt in
diverse kleuren tot leven gebracht. Op zijn recentste bladen zijn de
boeken stapelingen geworden die ordening naar vorm of kleur achter
zich laten. Wat bij alle "boeken" op een na ontbreekt, is de titel.
Dat maakt de veronderstelde boeken tot een op zichzelf staand object.
Dat brengt zo'n pastel op het niveau van de geabstraheerde
werkelijkheid. Met de weergave van het boek als iets abstracts legt
Martin van Vreden iets bloot dat verrassend genoeg heel
vanzelfsprekend is. Het boek bestaat pas als boek als het gelezen
wordt en tot die tijd is het een stoffelijke vorm, niks meer en niks
minder. Dan doet die titel er ook niet zoveel toe. Op een boek van
elke pastel na dan: dat draagt de naam van een bewonderde kunstenaar.
Picasso, Agnes Martin, Titiaan, Malevich etc.
Werk op doek en papier van Martin van Vreden en beelden van Eja
Siepman van den Berg zijn tot 27 september te zien bij
kunsthandel Tegenbosch, Putterstraat 48, Heusden.
|