16 Kunstenaars uit Brabant
500 jaar Bouvigne
700 jaar beeldhouwkunst
A.r.t.-galerie
Alexander Schabracq
Alexej Von Jawlensky
Amerika
Andy Warhol
Anne Roorda
Arie de Groot
Auke de Vries
BOA
Bart van Hoek
Beelden in het Tongerlohuys
Birgitt van Bracht en Jan Vaes
Breda Fotografica
Carolein Smit
Cees van Gastel
Charles Clough
Charlotte van Pallandt
Crossing Over Changing Places
Cultureel Gekleurd
De Loods
De eigen tijd
Diana Rattray
Edwin Janssen
Edy de Wilde
Filia den Hollander
Frank Van den Broeck
Franse kunst
Franz Immoos
Galerie De Verbeelding
Galerie Kokon
Galerie Liesbeth Lips
George Steinmann
Ger Dekkers
Germinations
Gert Rietveld
Hans Klein Hofmeijer
Hans Mutsers
Helen Vergouwen
Jaap de Vries 2
Jack Poell
Jeff Wall
Joelle Tuerlinckx
Johan Claassen
John Baldessari
John van Gils
Jos Dirix
Karel Goudsblom
KunstRAI
MUHKA
Man Ray
Marijke Hooghwinkel
Martin van Vreden
Maud Verbruggen
Michael Ryan
NBKS
NBKS fotowerk
Nigel Kent
Orna Wertman
Paladino
Panamarenko
Park Middelheim
Paul Beckers
Peter Oosterbos
Philippe Cazal
Pjotr Mueller
Portretten uit de 17e eeuw
Quintijn van Eyk
Remko Schultheiss en Roel QoQo
Rene Magritte
Renee Rohr
Roman Cieslewicz
Roni Horn
Rotterdam in de jaren zestig
Simcha Roodenburg
Sjef Voets
St.-Joost
Teunn Nijkamp
Tom Molenaars
Tvadar Csontvary
Varia
Veronica Hustinx
Watt
Wereld op zolder
Willy Looyen
Wolfgang Laib
Wolfslaar
Zomer in Boymans
|
Michael Ryan
Van zichzelf zegt de Amerikaan Michael Ryan dat hij eigenlijk
rond de eeuwwisseling geboren had moeten worden."Ik voel mij
thuis in de kunstwereld van die tijd. Het Franse Impressionisme
is van grote invloed op mijn werk." Michael Ryan is een
Amerikaan die met een openheid en nieuwsgierigheid die typerend
zijn voor de nieuwe wereld, naar de cultuur van Europa
kijkt. Zoals een buitenstaan¬der voor wie de (kunst©)geschiedenis
geen enkele verplichting inhoudt en die dus alles nog voor
het kiezen heeft. En hij heeft gekozen voor de stijl van het
Impressio¬nisme en heeft zich toegewijd en nauwkeurig de techniek
eigen gemaakt die een schilderij van nu een doek van
honderd jaar geleden laat lijken. Voor wie de kunst opvat als
een voortgaande ontwikkeling waarbij originali¬teit een belangrijk
doel is, is deze benadering twijfelachtig. Hij zal de
wenkbrau¬wen fronsen bij dit soort anachronisme. Voor hem is
Michael Ryan een epigoon.
Wie geen last heeft van kunstbeschouwelijke zorgen en dus de
geschiedenis niet heilig acht, kijkt even vrij naar het werk
van Michael Ryan als Michael Ryan omgaat met de oude meesters.
In het bijzonder het werk van de Impressionisten. Wie op een
tentoonstelling van hem rond loopt, ademt de lucht van Camille
Pisarro, Claude Monet en Henri de Toulouse©Lautrec. En voor
wat Nederland betreft G.H.Breitner. Een overzicht van Michael
Ryans werk is tot einde december te zien in het Markiezenhof
in Bergen op Zoom. Recent werk wordt in het voorjaar tentoongesteld
bij Galerie Borzo in Den Bosch. Parallel aan Bergse
overzicht verschijnt er bij uitgeverij Waanders een boek over
hem, getiteld "Michael Ryan: Between Living and Dreaming.1982-1994."
Over gebrek aan belangstelling zodoende niet te klagen.
Ryan is trouwens altijd populair geweest in Nederland, zijn
tweede vaderland. Hij is geboren in 1953 in de staat New York
en is opgeleid aan de National Academy of Fine Arts. De tijd
van zijn studie gebruikte hij onder meer met het bestuderen en
kopieren van oude meesters in de musea van New York. En dat
heeft hij degelijk gedaan. Om wat geld bij te verdienen werkte
hij 's avonds in een klein Frans restaurant waar hij toevaliggerwijs
in gesprek raakte met een Nederlandse zakenman. Het
resultaat was een portretopdracht en een reis naar Europa. Dat
was het begin van een carriere in Nederland. Een carriere bij
particu¬liere collectioneurs wel te verstaan. De grote musea
hebben vanuit de boven bedoelde opvatting van de kunstgeschiedenis
nooit interesse gehad voor zijn werk. Zo'n grote collectioneur
is de ING-bank die veel werk van hem bezit.
De portretten die Michael Ryan heeft geschilderd, behoren tot
het beste uit zijn oeuvre. De namaak©impressionistische stijl
is veel minder dwingend, vraagt althans veel minder nadrukkelijk
de aandacht. De aandacht gaat uit naar het portret, beter
gezegd de geportretteerde. De afgebeelden hebben een duidelijke
identiteit. Voorzichtig en ingehouden komen ze tevoorschijn
uit de verf. Hij slaagt erin achter het concrete uiterlijk een
ziel op te roepen zodat de persoon echt tot leven komt. Er
hangt een schilderij van drie kinderen die weliswaar bij
elkaar horen, maar door Ryan toch op aparte doeken zijn geschilderd
die samen worden gehouden door de lijst. De kinderen
kijken stil en vragend, kwetsbaar nog. Ze zitten aan een tafel
in de woonkamer en wachten, nergensop. Heel duidelijk is dat
motief van wachten aanwezig in het schilderij van een oudere
vrouw "Eugenie" (1982) die op een stoel met gevouwen handen
naar iets buiten het beeld zit te kijken. De jurk is heel mooi
geschilderd: in geel, met snelle, losse toetsen die de doorgaans
dikke verf¬laag eindelijk eens doorbreken. Dat idee van
wachten geeft een spanning die het statische karakter van een
portret opheft. De portretten hebben een eenvoud en een diepgang
die bij de andere werken ontbreken.
Behalve portretten schildert Ryan landschappen, straatscenes,
interieurs en droomtaferelen. Er hangen twee grote doeken die
de grote gelagzaal van hotel Americain aan het Leidseplein in
Amsterdam als onderwerp hebben. Het ene doek is Americain bij
dag, het andere bij nacht. De stijl is een uitbundige combinatie
van Impressionisme en Fauvisme. Korte verftoetsen, aandacht
voor licht en sfeer, kleuren die zich mengen voor het
kijkend oog, gestalten die schuil gaan in de nevel van de
ruimte. Maar het blijft allemaal mooie buitenkant. En het
volstaat niet met te zeggen dat dat ook de kenmerkende eigenschap
was van het Impressionisme. De Impressionist hield zich
dan wel niet in de eerste plaats bezig met de psychologie van
het onderwerp, maar wat hij aan zichtbare buitenwereld afbeeldde,
werd wel degelijk van binnenuit, vanuit de verf opgebouwd.
Zodat er een sfeer opgeroepen werd. Wat ik ten aanzien
van Michael Ryan bedoel, is dat hij een sfeer vertelt en geen
sfeer opbouwt. Het is zoiets essentieels als wat de beeldhouwer
Ossip Zadkine tegen zijn leerling Jan Wolkers opmerkte
over de taak van de kunstenaar in 't algemeen: als je de smaak
van koffie wil uitdrukken, dan moet je die sensatie zien te
raken en dat is iets anders dan een kop koffie afbeelden.
Michael Ryan is een schilder die kan schilderen, die een
techniek heel goed beheerst, die zijn klassieken kent, maar
die zich teveel bezig houdt met die kop koffie. Maar waar hij
afziet van al te nadrukkelijke stijlimitatie en ingehouden
werkt, is het soms ook heel mooi.
Het Markiezenhof, Steenbergsestraat 8, Bergen op Zoom
(alleen op maandag gesloten).
|