Adriaan Seelen Alex Kiefmeijer Anish Kapoor Ben Hoezen Birgitt van Bracht 2 Boymans-van Beuningen Cady Noland Carel Visser Caro Chassetheater Cultureel Gekleurd Dada De Pont De Ringeloor De stadscollectie Desert Tracks Drie vrouwelijke schilders Edy de Wilde Elly Stegeman en Ludo Bekkers Emile van der Kruk Enk de Kramer Eric Hirdes Erik Prins Eugeen van Mieghem Giorgio Morandi Grafiek in het Tongerlohuys Hannema Hans Landsaat Hans Luiken Het portret Het verhalende Huub Bruls Ignatiusziekenhuis Jaap de Vries Jacques van Alphen Jan Andriesse Jeanne Munsterman Jeroen Doorenweerd Jiri Kolar John van Gils Jos Blersch Kars Persoon Klaar van der Lippe Kopper en Van Ham Kunst van Vlaanderen en Spanje Laatmiddeleeuwse prenten Lokaal 01 - 1 Lokaal 01 - 2 Luc Tuymans MUHKA Marijke Fitz Verploegh Martje Verhoeven Matthew Barney Michel van Overbeeke NBKS 1 NBKS 2 Naus en Kleinepier Nederlandse tekeningen 2e helft 19e eeuw Nieuwe beelden Noordbrabants Museum Paul Thek Per Kirkeby Piet Berghs Piet Dieleman Pyke Koch Reinoud van Vught Richard Price Rob Mohlmann Rob Moonens Simon Benson Stadscollectie Breda, deel I Textiel Thierry de Cordier Tina Onna Tom Wesselmann Ton Slits Tongerlohuys Toon Kuypers Torsten Haake-Brandt Un cercle d'amis Voorwaar Wainer Vaccari Walter Swennen Wolfslaar Wouter van Riessen
|
Enk de Kramer
Als je zegt dat de Belgische graficus Enk de Kramer kleuretsen
maakt als unicum, dan bezondig je je aan tegenstrijdigheid.
Want de kleurets is een grafische techniek en die veronderstelt
een oplage: meer exemplaren van hetzelfde beeld. Drukken
is een vorm van reproduceren en dat kun je weliswaar niet
eindeloos doen, maar op het oog zijn de afdrukken gelijk. De
Kramer drukt van elke etsplaat maar een exemplaar af. Een
unicum dus. En daarmee behandelt hij de ets als een schilderij,
een aquarel, een tekening, een werk op papier dat een
specifiek beeld oplevert zoals alleen de kleurets dat kan.
Eigenlijk is er heel veel voor te zeggen, en toch zijn er
vrijwel geen kunstenaars die dat zo doen. Werkend in een
grafische techniek ontwerp je een beeld, pas je het technisch
juiste procede toe en druk je een flinke hoeveelheid bladen
af. De ene techniek staat zonder zichtbaar kwaliteitdverlies
een grotere oplage toe dan de andere, en onbeperkt doordrukken
kan zeker niet. Maar er zijn kunstenaars die het niet te nauw
nemen en honderden afdrukken maken. De reden daarvoor is een
economische. De moeite om honderd afdrukken te maken is niet
veel kleiner dan die om er tweehonderd te maken, maar de omzet
uiteraard wel. Artistiek gezien is er geen noodzaak toe. De
artistieke prestatie geldt, in dit geval, het maken van de
kleurets en niet het meer dan een keer afdrukken. De Kramer,
docent aan de kunstacademie in Gent, behandelt zijn kleuretsen
ook volledig als unica. In het afgedrukte beeld monteert hij
repen papier en scheurt hij af en toe wat kleine stukken los.
Handelingen die je niet met exact hetzelfde resultaat kunt
herhalen. Die ingrepen in het papier leveren een beweging op
in het abstracte beeld waarin het zwart zo'n dominerende
positie heeft. Zijn zwart is massaal en dreigend, waar het
blauw van lichtheid schemert en om het zwart heen vloeit. Waar
het zwart overgaat in lijnen die stevig in het beeld staan,
bestaat het veel minder massieve blauw uit dunne lijnen die
als een nevel het blad afdekken. De bladen die De Kramer in De
Verbeelding toont, zijn variaties op eenzelfde thema. Het
zwart, het blauw en het wit van het papier wisselen ten opzichte
van elkaar van positie, van vorm en dus van toonzetting. Deze
kleuretsen zijn unieke variaties van elkaar maar
geen kopieen.
Zoals het een ets betreft, zijn de etsen ook genummerd. Elke
ets van De Kramer is voorzien van 1/1, nummer een uit een
oplage van een. Niet zonder ironie waarschijnlijk, maar in elk
geval ook aanduidend dat het om een grafische techniek gaat.
Overigens, een unicum van Enk de Kramer is uiteraard anders
van prijs dan een blad uit een oplage van tweehonderd.
De Verbeelding, Klokkenstraat 12, Baarle-Nassau; tot 6
november. Open donderdag t/m zondag.
|