Adriaan Seelen
Alex Kiefmeijer
Anish Kapoor
Ben Hoezen
Birgitt van Bracht 2
Boymans-van Beuningen
Cady Noland
Carel Visser
Caro
Chassetheater
Cultureel Gekleurd
Dada
De Pont
De Ringeloor
De stadscollectie
Desert Tracks
Drie vrouwelijke schilders
Edy de Wilde
Elly Stegeman en Ludo Bekkers
Emile van der Kruk
Enk de Kramer
Eric Hirdes
Erik Prins
Eugeen van Mieghem
Giorgio Morandi
Grafiek in het Tongerlohuys
Hannema
Hans Landsaat
Hans Luiken
Het portret
Het verhalende
Huub Bruls
Ignatiusziekenhuis
Jaap de Vries
Jacques van Alphen
Jan Andriesse
Jeanne Munsterman
Jeroen Doorenweerd
Jiri Kolar
John van Gils
Jos Blersch
Kars Persoon
Klaar van der Lippe
Kopper en Van Ham
Kunst van Vlaanderen en Spanje
Laatmiddeleeuwse prenten
Lokaal 01 - 1
Lokaal 01 - 2
Luc Tuymans
MUHKA
Marijke Fitz Verploegh
Martje Verhoeven
Matthew Barney
Michel van Overbeeke
NBKS 1
NBKS 2
Naus en Kleinepier
Nederlandse tekeningen 2e helft 19e eeuw
Nieuwe beelden
Noordbrabants Museum
Paul Thek
Per Kirkeby
Piet Berghs
Piet Dieleman
Pyke Koch
Reinoud van Vught
Richard Price
Rob Mohlmann
Rob Moonens
Simon Benson
Stadscollectie Breda, deel I
Textiel
Thierry de Cordier
Tina Onna
Tom Wesselmann
Ton Slits
Tongerlohuys
Toon Kuypers
Torsten Haake-Brandt
Un cercle d'amis
Voorwaar
Wainer Vaccari
Walter Swennen
Wolfslaar
Wouter van Riessen
|
Nieuwe beelden
De beelden die in de mooie grote ruimte van kunstenaarscollectief
Artis in Den Bosch getooond worden, hebben allemaal een
zekere tegenstrijdigheid gemeen. Ze zijn van een doordacht
soort raffinement terwijl ze ook schraal en tijdelijk ogen.
Elk van de beelden is precies en duidelijk aanwezig in weerwil
van een zekere achteloosheid waarmee ze de plek in de ruimte
innemen. De ernst en de bedoeling lijken een veelvoud van het
materiele gewicht dat ze feitelijk bezitten. En in enkele
gevallen is zelfs de massa van het beeld schijn. Maar het is
geen illusie die hier aan de orde wordt gesteld: deze kunstenaars
willen voorbij aan het klassieke karakter van het beeld.
Voorbij aan het gewichtige materiaal, voorbij aan de eeuwigheid
waar een klassiek beeld zo gemakkelijk voor bedoeld
lijkt. En in sommige gevallen ook voorbij aan de universele
ruimte waarin het beeld moet kunnen functioneren. Hier is werk
van zes belangrijke beeldend kunstenaars te zien dat een eigen
weg aftast in relatie tot de kijker van nu, in een ruimte van
nu en vooral met materiaal van nu.
Artis is de naam voor een kunstenaarscollectief dat een grote
hal van de voormalige sigarenfabriek Willem II in Den Bosch in
gebruik heeft voor het tonen van eigentijdse kunst. Een mooie
ruimte uit een voorbije tijd. Een gietijzeren constructie
schraagt het dak en deelt de ruimte in. Op het eerste oog
onmogelijk om een beeld vrijheid te geven. Maar de beelden die
hier staan, hangen en liggen roepen bijna allemaal een relatie
op met de gietijzeren struktuur van de hal. De oudste van het
stel, Peer Veneman, doet dat in zijn werk nog het minste. Zijn
beelden zijn ook het meest zelfstandige beelden die een afstand
bewaren tot de wereld eromheen. Op een eigen plateau,
los gemaakt van de grijze vloer, staat een landschap van
keramische beelden in zwart en wit. De beelden, betrekkeljk
klein van omvang, zijn pure vorm waaraan van alles uitstulpt.
Ze zijn opvallend compact en binnen die zelf opgelegde grenzen
toch vol beweging. Het is in zekere zin beeldhouwkunst met een
barokke inslag, althans barok bedoeld als het opzoeken van een
on-balans. Door die onverwachte wendingen krijgt het licht op
de huid van Venemans beelden een uitgelezen kans. Waarbij een
beeld in wit zich heel anders gedraagt dan in zwart.
Van een vergelijkbaar barok karakter is de "Adorant" van Hieke
Luik. Maar in tegenstelling tot Veneman met een sterk persoonlijke
signatuur. Het is een menshoog beeld in brons met een
beweging die alle kanten uit lijkt te willen gaan maar die
door de vorm in zeker bedwang wordt gehouden. Maar binnen die
vorm is alles weer mogelijk. De vaste sculpturale begrippenparen
zijn hier aan de orde. Open en gesloten, hoog en laag,
licht en schaduw, beweging en stilstand, vol en leeg. Een
beeld waar van alles aan valt te zien, waar je omheen kunt
lopen omdat het voortdurend van aanwezigheid wisselt. Een
beeld dat binnen de eigen beheerste grenzen zoveel disharmonie
en daarmee beweging oproept, sluit aan bij een barokke traditie.
Deze beeldende kunstenaars vertegenwoordigen een jonge generatie
die het beeld een heel eigen kant laat opgaan. Veelal
gemaakt van betrekkelijk "waardeloos" materiaal en van een
heel persoonlijke aanwezigheid. Dit is een presentatie van
beelden die een onuitgesproken persoonlijk verhaal hebben en
in hun individualisme elkaar onder een gemeenschappelijk
noemer vinden. Klaar van der Lippe is daar de exponent van met
haar tussen de ijzeren pilaren opgestelde video-installatie
die haar eigen persoon in beeld brengt. Steeds weer het beeld
van de binnenkomst in een kamer met haar wisselende gebaren,
bewegingen en expressie. Via dunne kettinkjes is de video
verbonden met voorwerpen op de vloer die de ideeenruimte
markeren, de ruimte van Klaar van der Lippe. Een vacht met een
haarlok van de kunstenaar, een houten krukje in de vorm van
een beest, een stoel aan diggelen en een foto van haar liggend
met haar buik op de grond. Achter die opstelling is een vorm
van lichamelijk geweld voelbaar met Klaar van der Lippe als
bezweerder.
Caro Bensca en Tom Claassen gaan het verst in het gebruik van
"waardeloze" materialen. Van Claassen zijn er twee witte
autootjes. De een op de wielen, de ander ondersteboven. Twee
witte, neutrale vormen die zonder elkaar alleen maar het
zwijgen ertoe kunnen doen. Want wat is zo'n autootje nu helemaal ?
Welbeschouwd is het een klomp gips met de tekening van
een auto waaraan absoluut niks kan bewegen. Maar die massieve
vorm is vederlicht, waarschijnlijk gemaakt van piepschuim en
met een laag gips afgewerkt. En in die vorm zitten kleine
afwijkingen die iets merkwaardigs hebben en in elk geval de
neutraliteit verstoren. Een auto ondersteboven, dat is een
gewond dier op de rug, in volledige overgave. En dat is het
begin van een verhaal dat die twee vormen in stilte vertellen
en dat slechts mogelijk is in deze gezamenlijkheid. Caro
Bensca werkt met het onaanzienlijke polyurethaan, isolatieschuim
dus, een stof die zijn eigen plasticiteit laat stollen
op het moment dat die wordt prijsgegeven aan de lucht. Opzet
en toeval bepalen beide het nietige aanzien van de dingen die
ze maakt; dingen die bovendien een schijnmassa hebben. De
dunne draden waaraan ze hangen zijn zwaarder dan de objecten.
Maar bij elkaar leveren ze een verrassend planetarium van
betekenissen op.
Artis, Boschveldweg 471 (vlakbij het station), Den Bosch;
open donderdag t/m zondag van 1 tot 5 uur. Tot 25 december.
|