Antonietta Peeters
Arie Berkulin
Artis
BOA 1
BOA 2
Beelden in Zoersel
Bernd Lohaus
Buitenmaatse grafiek op de grens
Co van Assema
Colin Lowe
De Verbeelding
De geur van hout
De muze als motor
Dick Fluitsma
Eddy Posthuma de Boer
Eelco Brand
Een ander mensbeeld
Emily Boekhout
Esko Mannikko
Felicien Rops
Franka Beijers en Marc Koreman
Geert van de Camp
Gerrit Sol
Gilbert and George
Grafiek
Guido Geelen
Guillaume Bijl
Hans Greep
Hendrik Nicolaas Werkman
Henk Visch
Het gegeven beeld
Jack Poell
Jacomijn den Engelsen
Jan Dibbets
John Koermeling
Jos Boetzkes
Kunst in Rijen
Lidwien Kraakman
Marc Nagtzaam en Eelco Veenman
Marie-Therese Colen
Martha van Meurs
Mattie Schilders
Miek en Harry Vlamings
Nicolas Dings
Noor de Rooy en Piet Vloemans
Opvattingen van schilderkunst
Otto Egberts
PJ Roggeband
Panamarenko
Paul Haentjes
Paul van der Eerden
Petra Boshart
Rosan Bosch
Ru van Rossem
Ruimte in de kunst
Sal Meijer
Sarah Lucas
Shelter
Simon Woudwijk
Soil and ceil
Surrealisme
Theo Kuijpers
Ton Slits
Tony Cragg
VBBKZN
Wat betreft Japan
Willem Adams
Willem de Kooning
Wouter van Riessen
Zomerbeelden
Zomeropstelling
|
Guillaume Bijl
Verwacht bij een artikel over het werk van de Belg Guillaume
Bijl geen foto. Die zou volstrekt nutteloos zijn. Wat daarop te
zien zou zijn, ziet iedereen elke dag. Stap een winkel in herenmode
binnen, een kapsalon, een veilingzaal, een tv-studio,
een lijstenhandel, een interieurzaak of welke publieke plek dan
ook en je ziet waar Bijl zich mee bezig houdt. Je ziet hetzelfde
als wat hij presenteert op een in dit verband wezensvreemde
plaats als het museum. Je zou overigens net zo goed kunnen
denken dat al die interieurs door Bijl gemaakt zijn. Op het
letterlijke niveau is er geen enkel verschil tussen het interieur
waar wij overdag in kunnen staan en het interieur dat
Bijl in het museum neerzet. Die twee vallen zo volstrekt samen
dat er van een replica geen sprake is. De werkelijkheid van
Guillaume Bijl is onze werkelijkheid en daar is geen speld
tussen te krijgen.
Voor alle duidelijkheid: de Antwerpenaar Guillaume Bijl is een
beeldend kunstenaar en geen interieurbouwer en nog minder een
handelaar in illusies. We zouden hem wel een regisseur van
werkelijkheden kunnen noemen, iemand die manipuleert met de
verschijningsvorm die de dingen hebben. Hoe zeer wij ook geneigd
zijn de dingen die Guillaume Bijl bouwt te beschouwen als
echt en daardoor in verwarring te verkeren omtrent de plaats
waar wij die dingen zien, de interieurs van Bijl betekenen
helemaal niets. Ze zijn de volmaakte plek zoals onze moderne
cultuurindustrie die bouwt, maar zijn door Bijl meteen ontdaan
van hun praktische betekenis. Het zijn installaties die de
dingen aan de orde stellen, die naar de betekenis vragen van de
wereld waarmee wij ons omringen. Guillaume Bijl ironiseert,
ontregelt ons wereldbeeld, schept verwarring ten aanzien van de
plek waar wij ons bevinden. Kan het banaler, een lijstenhandel?
Guillaume Bijl staat in de traditie van het modernisme dat
begon met Marcel Duchamp, begin deze eeuw. Een traditie die in
Belgie veel rijker wortel heeft geschoten dan in Nederland waar
beeldende kunst altijd veel formeler is geweest. Die traditie
stelde het kunstbegrip aan de orde. De moderne kunstenaar schiep
zich geen eigen, persoonlijke wereld meer maar ging uit van
de dingen die zijn, die in realiteit bestaan en die gewoon op
straat liggen. Wat iets tot kunst maakt, is niet het persoonlijke
stempel van de artiest (een 19e-eeuwse opvatting), maar
de manier waarop wij naar de dingen kijken. Kunst is een mentaliteit.
De rest is illusie. Dat was onder andere waar Magritte
op doelde met zijn volmaakt realistische schildering van een
pijp waaronder hij schreef: dit is geen pijp. Een beeldend
kunstenaar als Marcel Broodthaers (ook een Belg) ontwrichtte in
al zijn werk dat vooral uit installaties en foto's bestaat, op
vergelijkbare wijze onze omgang met de dingen. En net als hij
wil Guillaume Bijl de illusie en de vanzelfsprekendheid ter
discussie stellen, de verhouding tussen fact en fiction.
Zowat al de installaties die hij nu in een beperkt overzicht in
het MUHKA toont hebben de naam van Composition Trouvee, een
toespeling op het "objet trouve" van de Dadaisten. Ze stellen
de kunst- en amusementsindustrie aan de orde. Hij heeft de
sterfkamer gebouwd voor de verzonnen Weense componist Johannes
Vogel met alle cliches die we in zo'n kamer mogen verwachten.
Alsof de brave musicus nog steeds zijn laatste adem ligt uit te
blazen. We zien een wassenbeeldenmuseum voor de oprichter van
de Documenta in Kassel Prof. Boden en zijn belangrijkste hogepriesters
Joseph Beuys en Jan Hoet. Als kunstenaar wil Guillaume Bijl
onverdacht zijn en ontmaskert hij de schijnwereld die
de kunst ook is. Om het met een gedachte van Rob Scholte uit te
drukken: het enig echte aan kunst is de prijs.
Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen, Leuvenstraat 32,
Antwerpen. Tot 9 juni. Open van 10 tot 5 uur, behalve op
maandag.
|