't Tongerlohuys
Ad van Haandel
Anthony Caro
Arja Hop
Carel Blotkamp
Carel Visser
Carola Popma en Hans Klein Hofmeijer
De Tuin der Verbeelding
De tekening als omweg naar het beeld
Documenta 10
Dominique Ampe
Echtpaar Mols
Eigentijdse kunst uit China
Eigentijdse kunst uit Israel
Eigentijdse kunst uit Uganda
Figuratieve kunst
Galerie Esprit
Georges Vantongerloo
Giuseppe Penone
God in de Nederlandse beeldende kunst
Grafiek aan weerszijden van de grens
Hans Broek
Hans Broek 2
Henk van den Berg
Henri Jacobs
Het vernuft
Hubert Damisch
Jan Fabre
Jan Vanriet
Jan Vosters
Jean-Marc Spaans
John Koermeling
Klaas Gubbels
Korrie Besems
Kunst in 't Kijkhuis
Lebuin d'Haese en Paul Beckers
Loek Grootjans
Lokaal 01
Lokaal 01 - 2
MUHKA
Marcel Maeyer
Marion Lambert
Mark Outjers
Michael Kirkham
NBKS 1
NBKS 2
NBKS 3
NBKS 4
NBKS 5
Norbert Prangenberg en Herbert Hamak
Ossip
Piet Berghs
Rob Scholte
Ronald Zuurmond
Sal Meijer
Sint Joost
Sol Sneltvedt
Tijdloze geheimzinnigheid
Trudy Peeters en Rolf ter Veer
Vincent Mentzel
Vrouwelijke schoonheid
Wide White Space
William Speakman
Wim Delvoye
Yarre Stooker
|
Eigentijdse kunst uit Israël
Het is eigenlijk verbluffend te zien hoe weinig het werk van jonge beeldende kunstenaars uit Israël verschilt van generatiegenoten uit West-Europa. Alsof er geen enkele sprake is van een enorme afstand in geografisch opzicht en vooral in historisch en cultureel opzicht. Oude iconografische thema’s, verbonden aan de Joodse cultuur, blijken bij de jonge kunstenaars niet meer van betekenis te zijn, evenmin als religieuze of politieke statements die je had kunnen verwachten uit een land dat dagelijks onder zo’n enorme druk staat. In plaats daarvan beeldende kunst die net zo goed uit Engeland of uit Nederland had kunnen komen en die, zo kun je het ook bezien, iets universeels en actueels heeft. Kunst stoort zich niet aan grenzen, zoals blijkt.
In het MUHKA in Antwerpen wordt het werk getoond van zeven Israëli’s die geboren zijn tussen 1960 en 1967. De tentoonsteling draagt als titel 'Out of senses' en dat verwijst direct naar de bron die klaarblijkelijk ook in Israël de eigentijdse kunst voedt, die van het lichaam en zijn zintuigelijkheid. De kunstenaar die zijn eigen lichaam gebruikt als uitdrukkingsmiddel, als inspiratiebron, soms zelfs als middel om een artistiek experiment uit te voeren. Het is een nog steeds verdergaande ontwikkeling in de kunst van nu om zich terug te trekken op het uitgesproken particuliere domein, het eigen lichaam en de uiterst persoonlijke beleving daarvan. Het omgekeerde gebeurt vervolgens: de intiem-persoonlijke wereld wordt medegedeeld aan de buitenwereld en zo tot een publieke actie gemaakt. Het is de kijker die zich in het tussengebied bevindt tussen het particuliere en het publieke waar hij het openbaar beleden exhibitionisme maakt tot een eigen visie op het lichaam en het zinnelijke. Dat is actueel in de kunst van West-Europa, dat is net zo actueel in de kunst van Israël. In die zin is er niks nieuws onder de zon, wat we in Antwerpen kunnen zien is interessant, maar niet omdat het afwijkt van wat we de afgelopen jaren in Nederland hebben kunnen zien.
Deze kunstenaars blijven heel dicht bij zichzelf, bij hun lichaam. Hun lichaam is de basis van waaruit ze hun eigen subjectieve confrontatie met de buitenwereld aangaan. De manier waarop ze hun lichaam gebruiken is nogal uiteenlopend. Reuven Cohen maakt absurd ogende beelden van een mens die hij uit verschillende delen heeft samengesteld. Een andere kop op de romp, de romp zelf een glazen kist waarin foto’s van een romp te zien zijn en daarin bij voorbeeld weer een apart glazen kastje met een uitvergroot geslachtsdeel. Een soort bouwpakket van het menselijke lichaam met sterk erotische en sensuele verwijzingen. Het werk van Cohen lijkt barok als je het vergelijkt met de uiterst economisch gemaakte wandtekeningen van Atsman Ganor. Hij heeft direct op de museumwanden enorme contourtekeningen gemaakt met behulp van harde, transparante kit waarvan hij de bovenkant minimaal zwart heeft gemaakt zodat we de figuur voldoende scherp kunnen waarnemen. Het zijn allemaal menselijke naakten in diverse houdingen, nergens sensueel. Alle figuren zijn uitgevoerd in een maat die groter is dan die van ons: een vorm van overweldiging, koel en berekenend, is het gevolg. Ariane Littman-Cohen is misschien nog wel het meest Israëlisch. Ze stelt haar verbondenheid aan de orde met haar ouders en voorouders, met haar overleden broer en met haar eigen dochter op een multi-mediale manier. Ze laat een relica zien van de gedenksteen van haar grootvader die de herbebossing van Israël heeft gesponsord; ze heeft een aantal zakjes aarde uit Israël bij elkaar gezet onder de titel 'Holy Land for sale', daarmee verwijzende naar de verknoeiing van het heilige Land. Alles wat ze hier heel persoonlijk aan de orde stelt, is doortrokken van de geest van Israël.
Waar de Joodse cultuur eeuwenlang een beeldverbod heeft gekend en dus haar toevlucht moest zoeken in abstracte symbolen, zien we hier een jonge generatie kunstenaars die het beeld van het lichaam heeft veroverd op het woord. Het tweede gebod dat het maken van een afbeelding van de mens verbood, heeft de Joodse cultuur (en trouwens ook de vroeg-christelijke) altijd gedomineerd. Dat deze kunstenaars zich daar niks meer aan gelegen laten liggen en werk maken dat door en door Europees is, is op zijn minst opmerkelijk.
'Out of senses' is tot 8 juni in het MUHKA te zien.
|